ارنست هولتسر Ernst Hoeltzer مهندس و عکاس آلمانی که درروستایی از توابع تورینگن در سال ۱۸۳۵ به دنیا آمد بعد از گذراندن تحصیلات ابتدایی برای گذراندن تحصیلات عالی به برلین آمد و در مدرسه فنی در رشته مخابره پیام از طریق دستگاه تلگراف مشغول به تحصیل شد.
او در سال ۱۸۶۳ به استخدام شرکت انگلیسی در آمد که علاوه بر نظارت سیم کشی خطوط تلگراف در ایران این فن را در مدرسه دارالفنون تهران به مهندسان دولتی آموزش دهد وی بعد از مدتی مامور خدمت در تلگراف اصفهان در محله جلفا اصفهان شد.
زندگی ارنست هولتسر در ایران
ارنست هولتسر در نیمه دوم قرن ۱۹ با پدید شگفت انگیز عکاسی آشنا شده بود و تصمیم داشت تجربیات خود در ایران ثبت کند وی با مریم حق نظر از ایرانیان ارمنی نشین در جلفای اصفهان ازدواج کرد و دارای سه فرزند شد.
ارنست هولتسر حدود هزاران عکس از خانه ها ، مشاغل ، فرهنگ ، مردم و …. گرفته است در بعضی از عکس می توان رد پای تاریخ اصفهان ، فرهنگ و اقلیم و بناهای نابود شده توسط ظل السلطان را گرفت . بیشتر عکس‌ها مربوط به اصفهان هستند اما می‌توان تعدادی اندکی از تصاویر مربوط به تهران، قم و کاشان را نیز مشاهده کرد.
ارنست هولتسر در این عکس‌ها تلاش کرده است علاوه بر آثار و بناهای تاریخی و دولتی مشهور، چهره تمام اصناف و گروه‌های مردم و فعالیت‌های روزمره را به کمک دوربین عکاسی ثبت کند. به همین دلیل عکس‌های او این موضوعات و جلوه‌ها را در بردارند:
منظره اصفهان و زاینده رود، کاخ‌های اصفهان چهارباغ، میدان شاه،کاخ عالی قاپو،نقاره خانه و سر در بازارمسجد شاه، پل‌های روی زاینده رود (مارنان، سی و سه پل، خواحو، شهرستان)،قلعه تبرک، کاخ هشت یهشت، کاخ هفت دست،کاخ چهل ستون، عمارت نمکدان، باغ زرشک،کاخ آیینه خانه، برج دو قلو، مسجد لنبان،مسجد جامعامامزاده اسماعیل،گورستان تخت پولاد،منار جنبان، مدرسه شاه، باغ ایرانیخانه اصفهانی‌های سرشناس، انواع کسب و کارهاف نماز خواندن، غذا خوردن، آهنگران خشکبارفروشان، بخچال‌ها، نمد مالی، نجاری، ظل السطان، امیر کبیر، تعزیه خوانی، ارامنه محله جلفا، بهودیان، کبوترخانه‌ها، زنان، نوکران، صرافان و جامعه سنتی ایران در دوران قاجار که به سرعت در حال تحول بوده است.
سرانجام هولتسر در ۳ ژوئیهٔ ۱۹۱۱ در جلفای اصفهان درگذشت و در گورستان ارامنه اصفهان به خاک سپرده شد.
خانه ارنست هولستر در جلفا
سرانجام عکس ها
در پی درگذشت هولتسر، تمام دارایی وی به یکی از دخترانش به نام لینا رسید، و،با یکی از ارامنهٔ جلفا به اسکندر خان داویدخانیان ازدواج کرده بود. در آن هنگام لینا در تهران می‌زیست و دو دختر به نام‌های ری کولتا (Ricoletta), و هیلدگارد (Hildegard) داشت. پس از جنگ جهانی، ری کولتا با یک آلمانی ازدواج کرد؛ و درست یک قرن پس از ورود هولتسر به ایران، در حالی که بازماندهٔ متعلقات پدربزرگش را به همراه داشت، به آلمان کوچید.
او در مانس تر (Munster)، در واقع در وست فال یا (Westphal) اقامت کرد، و پنج صندوق بزرگ چوبی هولتسر را در زیر زمین خانه خود جای داد. در سال ۱۹۶۹، ترکیدن لوله و جاری شدن آب زیرزمین خانه سبب شد صندوق‌ها را بیرون آورده باز کنند از آنجا که هولتسر، تمام این صندوق‌ها را با یک کم لایه اندود کرده بود این حادثه به محتویات آن آسیبی نرساند. صندوق‌ها حاوی تعداد قابل توجهی جعبه‌های چوبی، و این جعبه‌ها نیز حاوی صدها شیشه نگاتیو قدیمی، از تصاویر هولتسر بود.
ارنست هولتسر علاوه بر عکاسی مجموعه مفصلی از یادداشت‌های مختلف را نیز از خود به جای گذاشته است. در این یادداشت‌ها که تاکنون منتشر نشده استو و هم اکنون در آلمان نگه داری می‌شوند و کتابخانه وایدنر دانشگاه هاروارد نیز مجموعه کپی شده‌ای از این نوشته‌ها را در اختیار دارد، اطلاعات آماری دقیقی نیز ارائه شده است.
پس از گذشت یک قرن در مقابل دیدگان شگفت زده حاضران خارج می‌شد به غیر از شیشه‌های عکس کتابچه‌های حاوی دستورالعملهای شیمیایی یادداشت‌ها و خاطرات روزانه هولتسر در صندوق‌ها به چشم می‌خورد به زودی اقدام برای چاپ شیشه‌های عکاسی صورت گرفت. در حال حاضر قسمتی از عکس های ارنست هولستر به علاوه یادداشت های او در کتابی به نام هزار جلوه ی زندگی چاپ و در مرکز اسناد و مدارک میراث فرهنگی وجود دارد
.
